1. Διακοπές στη Κύθνο

Η Κύθνος είναι το πρώτο νησί που συναντάει κανείς στη διαδρομή των δυτικών Κυκλάδων, ανάμεσα στην Κέα και στη Σέριφο σε απόσταση 52 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά και λιγότερο από 2 ώρες από το Λαύριο. Σε αντίθεση με τα άλλα κυκλαδονήσια η Κύθνος διατηρεί ανέπαφη την άγρια ομορφιά της, παραμένει αυθεντική, φιλόξενη και γοητευτική μέσα στην απλότητά της. Διατηρεί ακόμη τα ήθη και τα έθιμα της και οι Κυθνιώτες έχουν μια ανοιχτή αγκαλιά για τους επισκέπτες του νησιού. Η Κύθνος είναι ένα  ορεινό νησί, που χαρακτηρίζεται από το ανάγλυφο του κυκλαδίτικου τοπίου, η έκτασή του φτάνει τα 99 τ. χλμ και παρουσιάζει την γνώριμη εικόνα των νησιών των Κυκλάδων. Μικρά χωριά κτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Πλακόστρωτα δρομάκια,  κατάλευκα σπίτια, ασβεστωμένες πλατείες,  πολυάριθμες εκκλησίες,  ανεμόμυλοι, αμέτρητες παραλίες – προσβάσιμες οι περισσότερες – καταγάλανα νερά και  απόλυτη ηρεμία… Αυτή είναι η Κύθνος.

Ιδανικός προορισμός διακοπών για όλους όσοι αγαπούν την απλότητα, την επαφή με τη φύση και βέβαια την παράδοση αφού στην Κύθνο τα πανηγύρια, το γλέντι με βιολί και λαούτο και ο θερμιώτικος μπάλος δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να χαρούν μαζί με τους ντόπιους έναν άλλο τρόπο ζωής.

Τα δύο μεγαλύτερα χωριά της Κύθνου είναι η Χώρα και η Δρυοπίδα.

Η Xώρα, πρωτεύουσα του νησιού, μαγεύει τον επισκέπτη με το ξεχωριστό χρώμα της. Mικρές πλατείες και γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια με παραδοσιακά εστιατόρια, καφέ μπαρ, ζαχαροπλαστεία και εμπορικά καταστήματα, κάτασπρα σπίτια με χρωματιστές πόρτες και παράθυρα, σκαλιά, καμάρες και στεγάδια, εκκλησίες και ανεμόμυλοι συνθέτουν ένα θαυμάσιο οικιστικό σύνολο.

Η Δρυοπίδα (Χωριό) βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κύθνου και απέχει 8 χλμ. από της Χώρα. Η περιοχή κατοικείται από τα αρχαία χρόνια και μάλιστα έχει διατηρήσει το ίδιο όνομα. Κατά την παραμονή σας στο χωριό θα χαρείτε τον περίπατο στον παραδοσιακό οικισμό. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι όλα τα σπίτια στη Δρυοπίδα είναι διώροφα και σκεπασμένα με κεραμίδι. Σύμφωνα με τους κατοίκους αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η περιοχή έχει μεγάλη παράδοση στη κεραμική τέχνη.

Κοντά στο χωριό βρίσκεται το σπήλαιο “Καταφύκι”. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα αναξιοποίητα σπήλαια της Ελλάδας, με πολύ πλούσιο σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το σπήλαιο αποτέλεσε καταφύγιο των κατοίκων.

2. Δραστηριότητες στη Κύθνο

Φθάνοντας στην Κύθνο θα διαπιστώσετε ότι διατηρεί αναλλοίωτες τις φυσικές της ομορφιές. Είναι ένα ορεινό Κυκλαδίτικο νησί, ανάμεσα στη Τζιά και τη Σέριφο με υπέροχες παραλίες, στο οποίο θα ξεκουραστείτε, αλλά και θα διασκεδάσετε με την ψυχή σας.

Η πρωτεύουσα απέχει μόνο 7 χιλιόμετρα από το λιμάνι Μέριχα και έχει πανέμορφα γραφικά σπιτάκια που θα σας ενθουσιάσουν. Η Χώρα, χτισμένη σε οχυρωματική θέση πάνω σε λόφο, διατηρεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της περιοχής. Πριν καθίσετε σε μία καφετέρια ή ένα ταβερνάκι, απολαύστε τους μοναδικούς μύλους, τις παραδοσιακές βρύσες και τις καμάρες που στολίζουν τα μικρά, πλακόστρωτα δρομάκια.

Η φιλική διάθεση των κατοίκων είναι σίγουρο ότι θα φτιάξει και το δικό σας κέφι. Είναι ιδιαίτερα φιλόξενοι και οπωσδήποτε κάποιος θα σας καλέσει να πιείτε μαζί του καφέ, ουζάκι ή να γευτείτε τις τοπικές νοστιμιές, φρυγαδέλια, τυροβόλι και κοπανιστή.

Αμέσως μετά, μπορείτε να συνεχίσετε τη βόλτα σας στη Χώρα, η οποία χτίστηκε τον 17ο αιώνα. Θα σας εντυπωσιάσει η Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική των σπιτιών ενώ τα γραφικά, πέτρινα καλντερίμια είναι ζωγραφισμένα με όμορφα σχέδια από ασβέστη, με θέματα από τη νησιώτικη ζωή. Περιπλανηθείτε σε αυτά, σταθείτε στα καταστήματα, από τα οποία μπορείτε να αγοράσετε αναμνηστικά και ξαποστάστε για έναν καφέ ή για φαγητό στις ταβέρνες και τα εστιατόρια της περιοχής.

Το βράδυ μπορείτε να γνωρίσετε τη νυχτερινή ζωή της Κύθνου στα μπαράκια και τις disco. Τα στέκια διασκέδασης είναι αρκετά. Υπάρχουν καφετέριες, μπαράκια, αλλά και κλαμπ, όλα έτοιμα να σας υποδεχτούν και να διασκεδάσετε πίνοντας και χορεύοντας μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

3. Οι παραλίες στη Κύθνο

Η πανέμορφη Κύθνος έχει υπέροχες παραλίες που σχηματίζουν γραφικούς κολπίσκους, όρμους με πεντακάθαρα νερά και άφθονη σκιά απο αλμυρίκια για όσους δεν αντέχουν την συνεχή έκθεση στον ήλιο.

Μία από τις πιο αξιόλογες παραλίες της Κύθνου είναι τα Λουτρά. Εάν βουτήξετε στην άκρη της, θα απολαύσετε τις ευεργετικές ιδιότητες των ζεστών νερών των ιαματικής πηγών που καταλήγουν στην παραλία με τα πεντακάθαρα νερά.

Κοντά στα Λουτρά θα συναντήσετε την παραλία της Αγίας Ειρήνης με τον γραφικό οικισμό και το Σχοινάρι. Ανάμεσα στα Ποτάμια και την περιοχή Μαρουλά βρίσκεται η παραλία Καβουροχέρι, ενώ το Κουρί είναι στο ενδιάμεσο των παραλιών Νάουσα και Ζογκάκι, που ενώνονται μεταξύ τους με σκαλάκια.

Ακολουθώντας τη διαδρομή για το Καλό Λιβάδι μπορείτε να κολυμπήσετε στη γραφική παραλία Λιοτρίβι, ενώ τα Μαρτινάκια είναι η πρώτη παραλία που θα συναντήσετε φεύγοντας από την περιοχή του Μέριχα πηγαίνοντας προς τα Λουτρά.

Στη νότια πλευρά της Κύθνου κοντά στον οικισμό του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται η ομώνυμη παραλία, μία από τις πιο όμορφες αμμουδιές του νησιού. Από τον Άγιο Δημήτριο μπορείτε να φτάσετε στην μικρή παραλία Πετρούσα.

Η Μεγάλη Άμμος Κανάλας είναι από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες της Κύθνου. Διαθέτει μεγάλη, αμμουδερή παραλία, όπως ακριβώς λέει και το όνομά της και βρίσκεται στον δεξιό κόλπο κάτω από την εκκλησία της Παναγίας Κανάλας. Στον αριστερό κόλπο μπορείτε να κολυμπήσετε στην παραλία Αντώνηδες.

Στο ανατολικό μέρος του νησιού θα συναντήσετε την παραλία Άγιος Στέφανος. Θα σας ενθουσιάσει η μεγάλη αμμουδιά με τα βότσαλα και τα πολλά αλμυρίκια για άφθονη σκιά.

Για όσους προτιμούν την απόλυτη ησυχία την ώρα που απολαμβάνουν τη θάλασσα υπάρχουν οι παραλίες Μαυριάνος στο ανατολικό μέρος του νησιού, το Σιμουσί νοτιοανατολικά και το Στιφό στη διαδρομή για τον Άγιο Δημήτριο.

Η πιο εντυπωσιακή παραλία της Κύθνου είναι η Κολώνα, στην οποία μία λωρίδα άμμου χωρίζει τη θάλασσα στη μέση δημιουργώντας δύο αμμουδιές στην ίδια παραλία. Συνδυάζοντας το όμορφο τοπίο και τις χρυσές αμμουδιές, οι παραλίες Φυκιάδα και Φλαμπουριά κοντά στο εκκλησάκι της Παναγίας είναι από τις πιο χαρακτηριστικές της Κύθνου.

4. Τα αξιοθέατα στη Κύθνο

Χώρα: Η μικρή πρωτεύουσα του νησιού, χτισμένη στην πλαγιά λόφου, με κάτασπρα σπίτια, παρουσιάζει μια χαριτωμένη εικόνα. Στενά γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, ζωγραφισμένα με όμορφα σχέδια από ασβέστη -λουλούδια, ψάρια και καράβια με ανοιγμένα πανιά καμάρες με στεγάδια και μύλοι, διατηρούν όσο γίνεται ανόθευτο το κυκλαδίτικο χρώμα. Η Χώρα απέχει από το λιμάνι του νησιού Μέριχα 8 χλμ. Η χώρα έχει 746 κατοίκους.

Αξιοθέατα στη Χώρα:

Η Χώρα, όπως και όλο το νησί, έχει πολλές σημαντικές εκκλησίες, μονόκλιτες, δίκλιτες και τρίκλιτες. Η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, βασιλική με τρούλο, είναι η παλιότερη εκκλησία της. Η σημερινή της μορφή έχει δεχθεί πολλές προσθήκες. Δίπλα στην εκκλησία σώζονται αρχαία γλυπτικά κομμάτια με επιγραφές. Η εκκλησία του Αγίου Σάββα, μονόκλιτη βασιλική με τρούλο του 17ου αι. Στο υπέρθυρο έχουν εντοιχιστεί επιγραφή του 1673 και οικόσημο του Αντ. Γκοζαδίνου. Στο εσωτερικό διατηρείται αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Όπως και άλλες εκκλησίες της Χώρας, ο Άγιος Σάββας στα χρόνια της Φραγκοκρατίας λειτουργούσε και σαν ορθόδοξη (το δεξιό τμήμα) και σαν καθολική (το αριστερό τμήμα). Η Μεταμόρφωση του Σωτήρα, επίσης του 17ου αι., με αξιόλογο τέμπλο. Στις εκκλησίες της Κύθνου φυλάσσονται σημαντικές φορητές μεταβυζαντινές εικόνες, έργα των ζωγράφων της Κρητικής Σχολής, Αντώνη, Μανόλη και Ιωάννη Σκορδίλη. Ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αι. έχει η εκκλησία του Προδρόμου στην περιοχή Χορδάκι. Στη Χώρα, πάνω σε ύψωμα, βρίσκεται και το μοναστήρι της Παναγίας του Νίκους, που το καθολικό της είναι τρίκλιτος βασιλική με τρούλο. Στα υπόγεια του μοναστηριού λειτουργούσε κρυφό σχολειό στην Τουρκοκρατία.

Σε μικρή απόσταση, βορειοανατολικά της Χώρας, βρίσκεται το Αιολικό Πάρκο, όπου λειτουργούν ανεμόμυλοι με αιολική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Δρυοπίδα: Κεφαλοχώρι, 8 χιλιόμετρα νότια από τη Χώρα, χτισμένο στις δυο πλευρές ξεροπόταμου με 862 κατοίκους. Το όνομά του παραπέμπει στους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Δρύοπες. Ονομάζεται και Χωριό από τους ντόπιους. Φημίζεται για τα γλέντια του και τον ξένοιαστο χαρακτήρα των κατοίκων του.

Τα αξιοθέατα στη Δρυοπίδα: Η εκκλησία του Aγίου Μηνά, με ξυλόγλυπτο τέμπλο μεγάλης αξίας, δεσποτικό θρόνο εξαιρετικής λαϊκής τέχνης και με θαυμάσιο επίσης επιτάφιο. Κοντά στο χωριό, στη θέση Φιρές, βρίσκεται και το αναξιοποίητο σπήλαιο Καταφύκι, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, πλούσιο σε σταλαχτίτες με πρωτότυπα σχήματα. Το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους σαν καταφύγιο τον καιρό των εχθρικών επιδρομών, αλλά και σαν τόπος εορταστικής συγκέντρωσης το βράδυ της Ανάστασης.

Λουτρά: Το χωριό πήρε το όνομά του από τις ιαματικές πηγές του. Χτισμένο δίπλα στη θάλασσα, απέχει από τη Χώρα 4,5 χλμ και έχει σύγχρονα σπίτια.

Τα αξιοθέτα στα Λουτρα: Η περιοχή Κεφαλόκαστρο ή Κάστρο ή Κάστρο του Κατακέφαλου, στα βόρεια των Λουτρών. Εδώ βρισκόταν η μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 16ο αι. Στο Κάστρο σώζονται ερείπια του τείχους και σπιτιών, ενώ από τις πολλές εκκλησίες του (λέγεται πως την περίοδο της ακμής του είχε 100 εκκλησίες) δεν σώζονται παρά οι εκκλησίες της Κεραλεούσας και της Αγίας Τριάδας – κι αυτές όχι σε καλή κατάσταση. Το Κάστρο είναι γνωστό και σαν Κάστρο της Ωριάς και συνδέθηκε με το γνωστό δημοτικό τραγούδι, που αναφέρει πως «οι Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα». Στα νοτιοανατολικά των Λουτρών είναι η όμορφη παραλία της Αγίας Ειρήνης.

Μερίχας: Νέος παραθαλάσσιας οικισμός, είναι το λιμάνι της Κύθνου, 8 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά ΝΔ από τη Χώρα.

Τα αξιοθέατα στον Μέριχα είναι:

Στα βορειοδυτικά του Μέριχα, μισή ώρα περίπου, βρίσκεται το νησάκι του Aγίου Λουκά, που συνδέεται με τη στεριά με στενή λουρίδα άμμου. Υπάρχουν λείψανα τείχους, θεμέλια ναών, βωμών και τρία σπήλαια που χρησίμευαν για τη συγκέντρωση νερού. Στο νησάκι, προς τη μεριά της ακτής, σώζονται ίχνη από την αρχαία αγορά της πόλης, η οποία κατοικούνταν μέχρι τα Ρωμαϊκά Χρόνια.

Το νησάκι του Aγίου Λουκά: Όμορφη η αμμουδιά στην Κολώνα, κοντά στο μικρό ισθμό.

Στα Φλαμπούρια, 20′ λεπτά περίπου νότια από τον Μέριχα, είναι η εκκλησία της Παναγιάς της Φλαμπουριανής. Σύμφωνα με την παράδοση, τα σημάδια που φαίνονται από την παραλία μέχρι την εκκλησία είναι τα ίχνη που άφησε η ίδια η Παναγία. Στην όμορφη ακρογιαλιά τον Αύγουστο ανθίζουν άσπρα κρίνα που μοσχοβολούν.

Η αρχιτεκτονική της Κυθνου

Οι οικισμοί της Κύθνου είναι στο κλασικό, όμορφο Κυκλαδίτικο στυλ με κάποιες μικρές διαφορές κυρίως στην αρχιτεκτονική και στις κατοικίες, όπως τα κεραμίδια στις σκεπές των σπιτιών που θα βρείτε κυρίως στους οικισμούς που προστατεύονται από τους ανέμους, όπως στην Δρυοπίδα. Η ένταξη των οικισμών στο ιδίως άγονο τοπίο, καθώς και οι αριστοτεχνικές ανθρώπινες επεμβάσεις σε αυτό με τις περίφημες ξερολιθιές και αίθρια είναι μόνο μερικές από τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες της Κύθνου.

Οι εκκλησίες της Κύθνου

Η Κύθνος είναι διάσημη για τις πολλές εκκλησίες της. Χαρακτηριστικό τής Κύθνου είναι οι πολλές της εκκλησίες: 359 τον αριθμό· όλες ασβεστωμένες και καλοσυντηρημένες. 3,62 εκκλησίες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (συνολική έκταση 99 τετραγωνικά χιλιόμετρα) ή άν το θέλετε αλλιώς 4,2 κάτοικοι ανά εκκλησία (συνολικός πληθυσμός: 1.500 περίπου μόνιμοι κάτοικοι). Δηλαδή στην Κύθνο σε κάθε τετραμελή οικογένεια αντιστοιχεί και μιά εκκλησία! Κάποιες από τις πιο γνωστές εκκλησίες της Κύθνου, βρίσκονται στη Χώρα ή στη Μεσσαρία, όπως ο Άγιος Σάββας, Η Αγία Τριάδα, ο Θεολόγος. Το μοναστήρι της Παναγίας είναι πολύ ενδιαφέρον, που επίσης βρίσκεται εκεί κοντά. Επάνω σε έναν λόφο στη περιοχή, βρίσκεται το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, το οποίο γιορτάζει τον 15Αύγουστο και είναι μια γιορτή που δεν πρέπει να χάσετε. Επίσης στη πρωτεύουσα του νησιού, βρίσκεται η Αγία Τριάδα, Η Μεταμόρφωση, ο Άγιος Ιωάννης, και ο Άγιος Παντελεήμόνας, οι οποίες είναι εκκλησίες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος! Αυτές οι εκκλησίες θα σας μείνουν στις αναμνήσεις σας από την επίσκεψη στην Κύθνο.

ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ (ΚΕΦΑΛΟΚΑΣΤΡΟ)

Το Κάστρο της Ωριάς βρίσκεται ανάμεσα στους λόφους Γιαλούδι και Σκλάβος, στη βόρεια μεριά του νησιού κοντά στο ακρωτήρι του Κέφαλου. Το Κάστρο αποτελούσε την πρωτεύουσα της Κύθνου στα βυζαντινά χρόνια, καθώς η υπερυψωμένη θέση και φυσική του οχύρωση μπορούσε να προσφέρει ασφάλεια στους κατοίκους του νησιού. Ερείπια του τοίχους και των κατοικιών του Κάστρου σώζονται μέχρι και σήμερα, ενώ από τις εκκλησίες του, που φημολογείται ότι άγγιζαν τις 100, σώζονται μόνο δύο, η Παναγία η Ελεούσα και η Αγία Τριάδα. Οι εκκλησίες αυτές δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση, αλλά από την δεύτερη έχουν σωθεί αγιογραφίες και εικόνες που διακοσμούσαν το εσωτερικό της. Σύμφωνα με την παράδοση, το Κάστρο έπεσε κατόπιν προδοσίας, και αποτέλεσε ορμητήριο πειρατών. Η πρόσβαση στο Κάστρο είναι δυνατή με τα πόδια από τα Λουτρά, για τους λάτρεις της πεζοπορίας, ή με αυτοκίνητο 4×4. Επίσης αξίζει να επισκεφθείτε τις κοντινές παραλίες Κακόρεμα, Γιαλούδι και Σέλινο.

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Στα νότια του νησιού βρίσκεται ο πιο μακρινός οικισμός από την Χώρα, ο Άγιος Δημήτριος. Είναι ένας γραφικός οικισμός με παραδοσιακές ταβέρνες και ουζερί πάνω στην άμμο της μεγάλης παραλίας του. Μεγάλα αρμυρίκια και βραχώδεις σχηματισμοί δίνουν ενδιαφέρον στο λιμανάκι του χωριού, ενώ τον Αύγουστο φυτρώνουν κατάλευκα κρινάκια πάνω στην άμμο.

Τα αρχαία μετάλλεια της Κύθνου

Από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα η αυξημένη ανάγκη για ορυκτές πρώτες ύλες που δημιούργησε η βιομηχανική επανάσταση στις δυτικές χώρες, είχε σαν αποτέλεσμα τη λειτουργία πλήθους ορυχείων στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου.

Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και το νησί της Κύθνου, όπου από το 1873 έως το 1940 λειτούργησαν μεταλλεία σιδήρου. Τα μεταλλεία είναι σήμερα ανενεργά, έχουν αφήσει όμως έντονα τα σημάδια τους στο χώρο. Τα υπολείμματα της μεταλλευτικής δραστηριότητας (κτίρια διοίκησης, εργατικές κατοικίες, σκάλες φόρτωσης, στοές και εξοπλισμός) βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί.

Με δεδομένο ότι τα μεταλλεία και οι εγκαταστάσεις τους αποτελούν ένα ιδιόμορφο, απαξιωμένο και εν κινδύνω κομμάτι του τεχνικού – βιομηχανικού μας πολιτισμού, διαμορφώνεται μια εναλλακτική τουριστική πρόταση από φοιτητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για όσους ασχολούνται ή θέλουν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με πολιτιστικά και εκπαιδευτικά στοιχεία. Υπάρχει μια πρόταση με σκοπό καταρχήν τη διάσωσή τους και στη συνέχεια επιχειρείται η ανάδειξή τους, σε συνδυασμό αφενός με τα υπόλοιπα στοιχεία ιστορικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στο νησί και αφετέρου με το φυσικό τοπίο, με το οποίο πλέον έχουν εναρμονιστεί πλήρως.

Το ιερό της Θεάς Δήμητρας

Στην κορυφή της ακρoπόλεως δεσπόζουσα θέση κατέχει ένα σημαντικό ιερό, που όπως δείχνουν τα επιφανειακά ευρήματα ήταν σε χρήση από τα τέλη του 8ου π.Χ. αι. έως και τον 1ο μ.Χ. αι. Διακρίνονται τα κατάλοιπα τουλάχιστον τεσσάρων κτιρίων (Κρίρια 1-4) και πιθανώς ενός βωμού. Το πλήθος και το είδος των ευρημάτων (πήλινα ειδώλια – γυναικών, υδριαφόρων και παιδιών – πολύμιξα φωτιστικά σκεύη, ελευσινιακοί κέρνοι κ.ά.), καθώς και επιγραφές που βρέθηκαν στο ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της Δήμητρας.

Το αρχαίο λιμάνι στη Κύθνο

Οι υποβρύχιες έρευνες και η ανασκαφή του αρχαίου λιμανιού του Βρυοκάστρου, στον όρμο Μανδράκι, άρχισαν το 2005 και βρίσκονται σε εξέλιξη. Στον πυθμένα της θάλασσας εντοπίστηκαν τα θεμέλια των παράκτιων τειχών καθώς και ένας κυματοθραύστης μήκους πάνω από 100 μέτρα ο οποίος όριζε στα Νότια την είσοδο του λιμανιού. Αποτυπώθηκαν ολόκληρη τη λιμενολεκάνη και τα κτίσματα που εντοπίστηκαν τόσο στην ακτή όσο και κάτω από τη θάλασσα. Το 2007 άρχισε η ανασκαφή ενός εξ αυτών, που μάλλον ταυτίζεται με τμήμα του καταβυθισμένου παράκτιου οχυρωματικού τείχους. Το 2008 και 2009 η ανασκαφή έφερε στο φως στο βυθό σημαντικά μαρμάρινα αγάλματα της ρωμαϊκής περιόδου, ανάμεσά τους έναν κορμό θωρακοφόρου του 1ουαι. π.Χ. και τρεις ερμαϊκές στήλες του 2ου μ.Χ. αιώνα.

Η αρχαία πόλη της Κύθνου

Η σημαντικότερη θέση των ιστορικών χρόνων είναι αναμφισβήτητα το Βρυόκαστρο ή Ρηγόκαστρο, όπως ονομάζεται σήμερα η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, στη ΒΑ ακτή του νησιού, η ομώνυμη σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές Κύθνος. Οι επιφανειακές έρευνες των ετών 1990-95 έφεραν στο φως πλούσια ευρήματα και κατανοήθηκε σε μεγάλο βαθμό η πολεοδομία και η οικιστική οργάνωση της πόλης, η οποία, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, κατοικήθηκε αδιάκοπα από το 10οπ.Χ. έως και τον 6ο-7ομ.Χ αι.

Ανάμεσα στα πολυάριθμα ευρήματα σημαντική θέση κατέχουν τα επιτύμβια ανάγλυφα, τα γλυπτά, τα αρχιτεκτονικά μέλη, οι επιγραφές, τα θραύσματα αρχαϊκών πίθων με ανάγλυφη διακόσμηση και η αττική κεραμική των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, οι ενσφράγιστες λαβές εμπορικών αμφορέων κ.ά. Με βάση την επιφανειακή κεραμεική, η εγκατάλειψη της πόλης τοποθετείται στον 6ο ή 7ο μ.Χ. αι. όταν οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στον οχυρωμένο οικισμό του Κάστρου της Ωριάς.

Το νησί του Αγίου Λουκά στη Κύθνο: Η παραλία Κολώνα είναι μια αμμουδερή λωρίδα, που συνδέει την Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά. Την αποκαλούν και «Βασίλισσα» και θα καταλάβατε το γιατί, αμέσως μόλις φτάσετε εκεί. Ο δρόμος είναι αρκετά δύσκολος, αλλά το τοπίο θα σας αποζημιώσει. Δυο όμορφες παραλίες που σχηματίζονται εκατέρωθεν, δημιουργούν ένα μαγευτικό τοπίο και μια μοναδική ενέργεια, που σε παρασύρει. Κολυμπήστε στα κρυστάλλινα νερά, παίξτε με την άμμο και απολαύστε το ηλιοβασίλεμα σε μια παραλία, που θα σας μείνει αξέχαστη.

Το λαογραφικό μουσείο στη Δρυοπίδα: Το Λαογραφικό Μουσείο της Δρυοπίδας άνοιξε τις πύλες του για δεύτερη φορά στις 11 Αυγούστου 2012. Για την επαναλειτουργία του μουσείου εργάστηκαν εθελοντικά μέλη και φίλοι του Συνδέσμου Δρυοπιδέων Κύθνου, καθώς και κάτοικοι της Δρυοπίδας.  Το μουσείο αποτελείται από δύο ορόφους.

Στο ισόγειο φιλοξενούνται αγροτικά εργαλεία, οι παραδοσιακές στολές του ξωτάρη και της ξωτάρισσας, ο εξοπλισμός του κελιού, η κρεβαταριά και τα υφαντά. Ο πρώτος όροφος είναι διαμορφωμένος σαν ένα παραδοσιακό Θερμιώτικο σπίτι (κουζίνα, σάλα, υπνοδωμάτιο), ενώ στους τοίχους του φιλοξενούνται γκραβούρες της Κύθνου. Στις 11 Αυγούστου, ημέρα επαναλειτουργίας του Μουσείου, η προσέλευση του κόσμου ήταν μεγάλη. Ακολούθησε παραδοσιακό γλέντι.

Ωράριο λειτουργίας του μουσείου:

9:00 – 14:00 και 17:00 –20:00

Το εκκλησιαστικό και βυζαντονό μουσείο της Κύθνου: Στην εκκλησία οτυ Αγιού Γεωργίου, στη περιοχή της Δρυοπίδας στη Κύθνο, υπάρχει ένα εκκλησιαστικό μουσείο το οποίο φιλοξενείται σε ένα ειδικό σχεδιασμένο χώρο. Δημιουργήθηκε μετά την πρωτοβουλία του ιερέα Κωνσταντίνου Γονίδη. Σε αυτό το μουσείο υπάρχουν πολλά εκκλησιαστικά εκθέματα από τη βυζαντινή εποχή και πολλές εικόνες που έχουν επιζήσει όλα αυτά τα χρόνια.

Ωράριο λειτουργίας: 9:00 – 14:00 και 17:00 –20:00

5. Χωριά και οικισμοί στη Κύθνο

Τα δύο μεγαλύτερα χωριά της Κύθνου είναι η Χώρα και η Δρυοπίδα.

Η Xώρα, πρωτεύουσα του νησιού, μαγεύει τον επισκέπτη με το ξεχωριστό χρώμα της. Mικρές πλατείες και γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια με παραδοσιακά εστιατόρια, καφέ μπαρ, ζαχαροπλαστεία και εμπορικά καταστήματα, κάτασπρα σπίτια με χρωματιστές πόρτες και παράθυρα, σκαλιά, καμάρες και στεγάδια, εκκλησίες και ανεμόμυλοι συνθέτουν ένα θαυμάσιο οικιστικό σύνολο.

Η Δρυοπίδα (Χωριό) βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κύθνου και απέχει 8 χλμ. από της Χώρα. Η περιοχή κατοικείται από τα αρχαία χρόνια και μάλιστα έχει διατηρήσει το ίδιο όνομα. Κατά την παραμονή σας στο χωριό θα χαρείτε τον περίπατο στον παραδοσιακό οικισμό. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι όλα τα σπίτια στη Δρυοπίδα είναι διώροφα και σκεπασμένα με κεραμίδι. Σύμφωνα με τους κατοίκους αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η περιοχή έχει μεγάλη παράδοση στη κεραμική τέχνη.

Κοντά στο χωριό βρίσκεται το σπήλαιο “Καταφύκι”. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα αναξιοποίητα σπήλαια της Ελλάδας, με πολύ πλούσιο σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το σπήλαιο αποτέλεσε καταφύγιο των κατοίκων.

6. Η ιστορία και η μυθολογία της Κύθνου

Λίγα λόγια για την ιστορία της Κύθνου

Πρώτοι κάτοικοι της Κύθνου αναφέρονται οι αρχαίοι Δρύοπες με βασιλιά τους τον Κύθνο εξ ου και το όνομα της νήσου που λεγόταν επίσης και Δρυοπίς ή Οφιούσα. Κατά τον Μεσαίωνα λεγόταν Θήραμνα (όπως ο Δανιήλ ο Θηράμνιος 1661), ενώ ο Νείλος Δοξαπατρή από το 1143 την αναφέρει με το όνομα Θερμιά, από τις θερμές πηγές που υφίστανται. Αργότερα οι Τούρκοι την αποκαλούσαν “Χαμάμ αντασί” (=νήσος Λουτρά). Και τέλος οι Ιταλοί την αποκαλούσαν “Φέρμινα”.

Στους αρχαίους επίσης χρόνους στη Κύθνο είχε ιδρυθεί μια ακμάζουσα ιωνική αποικία από τους Κέστορα και Κέλυφο. Οι αρχαίοι Κύθνιοι ασχολούνταν και με την ναυτιλία και στους Περσικούς πολέμους συμμετείχαν με μια τριήρη και μία πεντηκόντορο αφού απέκρουσαν τις προτάσεις φιλίας του Πέρση Βασιλέως. Η αρχαία πολιτεία της Κύθνου φημιζόταν για την ευνομία της όπου και για το λόγο αυτό ο Αριστοτέλης αφιερώνει ειδική μελέτη για τη Κύθνο στο έργο του “Περί Κυθνίων Πολιτείας”, έργο που δεν διασώθηκε. Επίσης οι άρχαίοι Κύθνιοι διέπερεψαν στα γράμματα και τις τέχνες όπου και ανέδειξαν δύο ονομαστούς ζωγράφους τον Τιμάνθη και τον Κυδία.

Λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Κύθνος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αρχαία εποχή. Ο Βασιλεύς της Μακεδονίας Φίλιππος ο Ε’ το 202 π.Χ. εγκατέστησε φρουρά για να ανακόψει τις ρωμαϊκές επιθέσεις, όπου και πράγματι μετά την άλωση της Άνδρου το 199 π.Χ. όταν επιχείρησαν οι Ρωμαίοι να καταλάβουν την Κύθνο όχι μόνο δεν το κατάφεραν αλλά αναγκάσθηκαν μετά από μακρά πολιορκία να εγκαταλείψουν τη νήσο λόγω της ισχυρής οχύρωσης. Ίχνη αρχαίων πόλεων βρίσκονται στα ΝΔ μέρη της νήσου στη τοποθεσία Ρηγόκαστρο ή Εβραιόκαστρο και στα ΒΔ στη τοποθεσία Κεφαλόκαστρο. Το Κεφαλόκαστρο πρέπει να ήταν η πρωτεύουσα της νήσου που καταστράφηκε από τους Τούρκους κατόπιν προδοσίας τον 16ο αιώνα.

Η Κύθνος χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τόπος εξορίας πρώτα από τους Ρωμαίους. Έγινε δε περισσότερο γνωστή από ένα τρομερό πειρατή με το όνομα Νέρων κατά του οποίου επιχείρησε ολόκληρη εκστρατεία ο Καλπούρνιος Ασπρενάτος κατά την οποία συνέλαβε και σκότωσε τον ψευδο-Νέρωνα.

Επί Φραγκοκρατίας η νήσος περιήλθε από το 1207 και μετά στη κυριαρχία διαφόρων Οίκων όπως των Σανούδων, Καστέλλη κ.ά. μέχρι το 1537που καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Το 1600 οι Τούρκοι έσφαξαν όλους τους άρρενες με συνέπεια το νησί σχεδόν να ερημωθεί και οι κάτοικοί του, τον επόμενο αιώνα, έφθαναν μόλις τους 1.000 έως 3.000 που και οι περισσότεροι εξ αυτών προέρχονταν από τις γύρω νήσους. Το 1770 τη Κύθνο κατέλαβαν οι Ρώσοι όταν και εγκατέστησαν ως διοικητική αρχή ένα διοικητή – επίτροπο και τέσσερις συνδίκους. Όταν οι Ρώσοι εγκατέλειψαν μετά 4 χρόνια τη Κύθνο μετέφεραν μαζί τους πολλές αρχαιότητες.

THE ISLAND OF KYTHNOS IN GREEK MYTHOLOGY

According to the Greek mythology the creation of the Cyclades is attributed to the god, Neptune. It is said that the god of the sea transformed the nymphs, Cyclades, into islands, when they angered him.

Other legends refer to their name as being derived from the word meaning circle as the islands are scattered around the sacred island of Delos or because the winds that blow strongly in this area would force the boats to spin out of control.

Mythical fables are attributed to the formation of each island while legends reflect their turbulent history. Due to the location of the Cyclades between the continents of Greece, Asia and Africa, they were a trading link throughout their history and spread the development of culture to the surrounding regions.

According to the Greek mythology Zeus observed the birth of his son Apollo from the island of Kythnos since its advantaged location, in the heart of the Cyclades group of islands, gave him a vantage point to view his very own miracle. Thus the island is also known as the island of Apollo.

…Welcome to paradise…

7. Ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα – μηχνάκια στη Κύθνο

Η Κύθνος είναι ένα νησί που θα ήταν προτιμότερο να την εξερευνήσετε με κάποιό όχημα! Αν θέλετε να ενοικιάσετε κάποιο αυτοκίνητο ή κάποιο μηχανάκι στην Κύθνο, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τα παρακάτω γραφεία:

Γραφείο ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων

Ε. ΧΑΛΙΒΕΛΑΚΗΣ – ΜΕΡΙΧΑΣ ΚΥΘΝΟΣ

Τηλ: +30 22810 32506

Ιστοσελίδα: www.halivelakis.gr

 

Ο ΑΝΤΩΝΗΣ

Ενοικιαζόμενα οχήματα στη Κύθνο

Τηλ: +30 22810 32104

Φαξ: +30 22810 32291

Κινητό: +30 6944 906568

Ιστοσελίδα: www.reantacar-kythnos.com

8. Χρήσιμες πληροφορίες στη Κύθνο

Η Κύθνος είναι το πρώτο νησί που συναντάει κανείς στη διαδρομή των δυτικών Κυκλάδων, ανάμεσα στην Κέα και στη Σέριφο σε απόσταση 52 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά και λιγότερο από 2 ώρες από το Λαύριο. Σε αντίθεση με τα άλλα κυκλαδονήσια η Κύθνος διατηρεί ανέπαφη την άγρια ομορφιά της, παραμένει αυθεντική, φιλόξενη και γοητευτική μέσα στην απλότητά της. Διατηρεί ακόμη τα ήθη και τα έθιμα της και οι Κυθνιώτες έχουν μια ανοιχτή αγκαλιά για τους επισκέπτες του νησιού. Η Κύθνος είναι ένα  ορεινό νησί, που χαρακτηρίζεται από το ανάγλυφο του κυκλαδίτικου τοπίου, η έκτασή του φτάνει τα 99 τ. χλμ και παρουσιάζει την γνώριμη εικόνα των νησιών των Κυκλάδων. Μικρά χωριά κτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Πλακόστρωτα δρομάκια,  κατάλευκα σπίτια, ασβεστωμένες πλατείες,  πολυάριθμες εκκλησίες,  ανεμόμυλοι, αμέτρητες παραλίες – προσβάσιμες οι περισσότερες – καταγάλανα νερά και  απόλυτη ηρεμία… Αυτή είναι η Κύθνος.

Ιδανικός προορισμός διακοπών για όλους όσοι αγαπούν την απλότητα, την επαφή με τη φύση και βέβαια την παράδοση αφού στην Κύθνο τα πανηγύρια, το γλέντι με βιολί και λαούτο και ο θερμιώτικος μπάλος δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να χαρούν μαζί με τους ντόπιους έναν άλλο τρόπο ζωής.

Τα δύο μεγαλύτερα χωριά της Κύθνου είναι η Χώρα και η Δρυοπίδα.

Η Xώρα, πρωτεύουσα του νησιού, μαγεύει τον επισκέπτη με το ξεχωριστό χρώμα της. Mικρές πλατείες και γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια με παραδοσιακά εστιατόρια, καφέ μπαρ, ζαχαροπλαστεία και εμπορικά καταστήματα, κάτασπρα σπίτια με χρωματιστές πόρτες και παράθυρα, σκαλιά, καμάρες και στεγάδια, εκκλησίες και ανεμόμυλοι συνθέτουν ένα θαυμάσιο οικιστικό σύνολο.

Η Δρυοπίδα (Χωριό) βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κύθνου και απέχει 8 χλμ. από της Χώρα. Η περιοχή κατοικείται από τα αρχαία χρόνια και μάλιστα έχει διατηρήσει το ίδιο όνομα. Κατά την παραμονή σας στο χωριό θα χαρείτε τον περίπατο στον παραδοσιακό οικισμό. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι όλα τα σπίτια στη Δρυοπίδα είναι διώροφα και σκεπασμένα με κεραμίδι. Σύμφωνα με τους κατοίκους αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η περιοχή έχει μεγάλη παράδοση στη κεραμική τέχνη.

Κοντά στο χωριό βρίσκεται το σπήλαιο “Καταφύκι”. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα αναξιοποίητα σπήλαια της Ελλάδας, με πολύ πλούσιο σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το σπήλαιο αποτέλεσε καταφύγιο των κατοίκων.

Πρόσβαση στη Κύθνο

Πληροφορίες για το πως θα φτάσει κανείς στη Κύθνο :
1) Με πλοίο από τον Πειραιά. Το ταξίδι διαρκεί περίπου 3 ώρες. Για περισσότερες πληροφορίες: 210 4226000.
2) Επίσης, από το λιμάνι του Λαυρίου το ταξίδι διαρκεί περίπου 2 ώρες. Τους καλοκαιρινούς μήνες δρομολογείται ταχύπλοο τύπου Catamaran με το οποίο το ταξίδι διαρκεί μόνο 45′. Για περισσότερες πληροφορίες: 22920 25249.
3) Με πτήσεις charter από ιδιωτικές εταιρίες με ελικόπτερο από το Αεροδρόμιο Αθηνών “Ελευθέριος Βενιζέλος” ή τον Πρώην Αερολιμένα Αθηνών Ελληνικού προς το ελικοδρόμιο της Κύθνου.
Η Κύθνος συνδέεται καθημερινά με τη Σέριφο, τη Σίφνο, τη Μήλο και την Κίμωλο, ενώ δύο φορές την εβδομάδα υπάρχει πλοίο για τη Σαντορίνη, τη Σίκινο και τη Φολέγανδρο. Τέλος, τρεις φορές την εβδομάδα υπάρχει δρομολόγιο για την Κέα.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΣΤΗ ΚΥΘΝΟ
Αστυνομικό τμήμα Κύθνου:   +3022810 – 31201
Λιμεναρχείο Κύθνου:   +3022810 – 32290
Δημαρχείο Κύθνου:       +3022810 – 31277
Λιμεναρχείο Πειραιά:     +30210 – 4226000-4 , 4199200
Λιμεναρχείο Λαύριο        +3022920 25249
Γιατρείο στη Χώρα:           +3022810 – 31202
Γιατρείο στη Δρυοπίδα:      +3022810 – 32234
Τουριστικές πληροφορίες:         +3022810 – 32250
Φαρμακείο στη Κύθνο:       +3022810 – 32240

ΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΘΝΟΥ

Χώρα: Η μικρή πρωτεύουσα του νησιού, χτισμένη στην πλαγιά λόφου, με κάτασπρα σπίτια, παρουσιάζει μια χαριτωμένη εικόνα. Στενά γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, ζωγραφισμένα με όμορφα σχέδια από ασβέστη -λουλούδια, ψάρια και καράβια με ανοιγμένα πανιά καμάρες με στεγάδια και μύλοι, διατηρούν όσο γίνεται ανόθευτο το κυκλαδίτικο χρώμα. Η Χώρα απέχει από το λιμάνι του νησιού Μέριχα 8 χλμ. Η χώρα έχει 746 κατοίκους.
Αξιοθέατα στη Χώρα:

Η Χώρα, όπως και όλο το νησί, έχει πολλές σημαντικές εκκλησίες, μονόκλιτες, δίκλιτες και τρίκλιτες. Η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, βασιλική με τρούλο, είναι η παλιότερη εκκλησία της. Η σημερινή της μορφή έχει δεχθεί πολλές προσθήκες. Δίπλα στην εκκλησία σώζονται αρχαία γλυπτικά κομμάτια με επιγραφές. Η εκκλησία του Αγίου Σάββα, μονόκλιτη βασιλική με τρούλο του 17ου αι. Στο υπέρθυρο έχουν εντοιχιστεί επιγραφή του 1673 και οικόσημο του Αντ. Γκοζαδίνου. Στο εσωτερικό διατηρείται αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Όπως και άλλες εκκλησίες της Χώρας, ο Άγιος Σάββας στα χρόνια της Φραγκοκρατίας λειτουργούσε και σαν ορθόδοξη (το δεξιό τμήμα) και σαν καθολική (το αριστερό τμήμα). Η Μεταμόρφωση του Σωτήρα, επίσης του 17ου αι., με αξιόλογο τέμπλο. Στις εκκλησίες της Κύθνου φυλάσσονται σημαντικές φορητές μεταβυζαντινές εικόνες, έργα των ζωγράφων της Κρητικής Σχολής, Αντώνη, Μανόλη και Ιωάννη Σκορδίλη. Ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αι. έχει η εκκλησία του Προδρόμου στην περιοχή Χορδάκι. Στη Χώρα, πάνω σε ύψωμα, βρίσκεται και το μοναστήρι της Παναγίας του Νίκους, που το καθολικό της είναι τρίκλιτος βασιλική με τρούλο. Στα υπόγεια του μοναστηριού λειτουργούσε κρυφό σχολειό στην Τουρκοκρατία.

Σε μικρή απόσταση, βορειοανατολικά της Χώρας, βρίσκεται το Αιολικό Πάρκο, όπου λειτουργούν ανεμόμυλοι με αιολική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Δρυοπίδα: Κεφαλοχώρι, 8 χιλιόμετρα νότια από τη Χώρα, χτισμένο στις δυο πλευρές ξεροπόταμου με 862 κατοίκους. Το όνομά του παραπέμπει στους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Δρύοπες. Ονομάζεται και Χωριό από τους ντόπιους. Φημίζεται για τα γλέντια του και τον ξένοιαστο χαρακτήρα των κατοίκων του.

Τα αξιοθέατα στη Δρυοπίδα: Η εκκλησία του Aγίου Μηνά, με ξυλόγλυπτο τέμπλο μεγάλης αξίας, δεσποτικό θρόνο εξαιρετικής λαϊκής τέχνης και με θαυμάσιο επίσης επιτάφιο. Κοντά στο χωριό, στη θέση Φιρές, βρίσκεται και το αναξιοποίητο σπήλαιο Καταφύκι, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, πλούσιο σε σταλαχτίτες με πρωτότυπα σχήματα. Το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους σαν καταφύγιο τον καιρό των εχθρικών επιδρομών, αλλά και σαν τόπος εορταστικής συγκέντρωσης το βράδυ της Ανάστασης.

Λουτρά: Το χωριό πήρε το όνομά του από τις ιαματικές πηγές του. Χτισμένο δίπλα στη θάλασσα, απέχει από τη Χώρα 4,5 χλμ και έχει σύγχρονα σπίτια.

Τα αξιοθέτα στα Λουτρα: Η περιοχή Κεφαλόκαστρο ή Κάστρο ή Κάστρο του Κατακέφαλου, στα βόρεια των Λουτρών. Εδώ βρισκόταν η μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 16ο αι. Στο Κάστρο σώζονται ερείπια του τείχους και σπιτιών, ενώ από τις πολλές εκκλησίες του (λέγεται πως την περίοδο της ακμής του είχε 100 εκκλησίες) δεν σώζονται παρά οι εκκλησίες της Κεραλεούσας και της Αγίας Τριάδας – κι αυτές όχι σε καλή κατάσταση. Το Κάστρο είναι γνωστό και σαν Κάστρο της Ωριάς και συνδέθηκε με το γνωστό δημοτικό τραγούδι, που αναφέρει πως «οι Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα». Στα νοτιοανατολικά των Λουτρών είναι η όμορφη παραλία της Αγίας Ειρήνης.

Μερίχας: Νέος παραθαλάσσιας οικισμός, είναι το λιμάνι της Κύθνου, 8 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά ΝΔ από τη Χώρα.

Τα αξιοθέατα στον Μέριχα είναι:

Στα βορειοδυτικά του Μέριχα, μισή ώρα περίπου, βρίσκεται το νησάκι του Aγίου Λουκά, που συνδέεται με τη στεριά με στενή λουρίδα άμμου. Υπάρχουν λείψανα τείχους, θεμέλια ναών, βωμών και τρία σπήλαια που χρησίμευαν για τη συγκέντρωση νερού. Στο νησάκι, προς τη μεριά της ακτής, σώζονται ίχνη από την αρχαία αγορά της πόλης, η οποία κατοικούνταν μέχρι τα Ρωμαϊκά Χρόνια.

Το νησάκι του Aγίου Λουκά: Όμορφη η αμμουδιά στην Κολώνα, κοντά στο μικρό ισθμό.

Στα Φλαμπούρια, 20′ λεπτά περίπου νότια από τον Μέριχα, είναι η εκκλησία της Παναγιάς της Φλαμπουριανής. Σύμφωνα με την παράδοση, τα σημάδια που φαίνονται από την παραλία μέχρι την εκκλησία είναι τα ίχνη που άφησε η ίδια η Παναγία. Στην όμορφη ακρογιαλιά τον Αύγουστο ανθίζουν άσπρα κρίνα που μοσχοβολούν.

Η αρχιτεκτονική της Κυθνου

Οι οικισμοί της Κύθνου είναι στο κλασικό, όμορφο Κυκλαδίτικο στυλ με κάποιες μικρές διαφορές κυρίως στην αρχιτεκτονική και στις κατοικίες, όπως τα κεραμίδια στις σκεπές των σπιτιών που θα βρείτε κυρίως στους οικισμούς που προστατεύονται από τους ανέμους, όπως στην Δρυοπίδα. Η ένταξη των οικισμών στο ιδίως άγονο τοπίο, καθώς και οι αριστοτεχνικές ανθρώπινες επεμβάσεις σε αυτό με τις περίφημες ξερολιθιές και αίθρια είναι μόνο μερικές από τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες της Κύθνου.

Οι εκκλησίες της Κύθνου

Η Κύθνος είναι διάσημη για τις πολλές εκκλησίες της. Χαρακτηριστικό τής Κύθνου είναι οι πολλές της εκκλησίες: 359 τον αριθμό· όλες ασβεστωμένες και καλοσυντηρημένες. 3,62 εκκλησίες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (συνολική έκταση 99 τετραγωνικά χιλιόμετρα) ή άν το θέλετε αλλιώς 4,2 κάτοικοι ανά εκκλησία (συνολικός πληθυσμός: 1.500 περίπου μόνιμοι κάτοικοι). Δηλαδή στην Κύθνο σε κάθε τετραμελή οικογένεια αντιστοιχεί και μιά εκκλησία! Κάποιες από τις πιο γνωστές εκκλησίες της Κύθνου, βρίσκονται στη Χώρα ή στη Μεσσαρία, όπως ο Άγιος Σάββας, Η Αγία Τριάδα, ο Θεολόγος. Το μοναστήρι της Παναγίας είναι πολύ ενδιαφέρον, που επίσης βρίσκεται εκεί κοντά. Επάνω σε έναν λόφο στη περιοχή, βρίσκεται το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, το οποίο γιορτάζει τον 15Αύγουστο και είναι μια γιορτή που δεν πρέπει να χάσετε. Επίσης στη πρωτεύουσα του νησιού, βρίσκεται η Αγία Τριάδα, Η Μεταμόρφωση, ο Άγιος Ιωάννης, και ο Άγιος Παντελεήμόνας, οι οποίες είναι εκκλησίες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος! Αυτές οι εκκλησίες θα σας μείνουν στις αναμνήσεις σας από την επίσκεψη στην Κύθνο.

ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ (ΚΕΦΑΛΟΚΑΣΤΡΟ)
Το Κάστρο της Ωριάς βρίσκεται ανάμεσα στους λόφους Γιαλούδι και Σκλάβος, στη βόρεια μεριά του νησιού κοντά στο ακρωτήρι του Κέφαλου. Το Κάστρο αποτελούσε την πρωτεύουσα της Κύθνου στα βυζαντινά χρόνια, καθώς η υπερυψωμένη θέση και φυσική του οχύρωση μπορούσε να προσφέρει ασφάλεια στους κατοίκους του νησιού. Ερείπια του τοίχους και των κατοικιών του Κάστρου σώζονται μέχρι και σήμερα, ενώ από τις εκκλησίες του, που φημολογείται ότι άγγιζαν τις 100, σώζονται μόνο δύο, η Παναγία η Ελεούσα και η Αγία Τριάδα. Οι εκκλησίες αυτές δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση, αλλά από την δεύτερη έχουν σωθεί αγιογραφίες και εικόνες που διακοσμούσαν το εσωτερικό της. Σύμφωνα με την παράδοση, το Κάστρο έπεσε κατόπιν προδοσίας, και αποτέλεσε ορμητήριο πειρατών. Η πρόσβαση στο Κάστρο είναι δυνατή με τα πόδια από τα Λουτρά, για τους λάτρεις της πεζοπορίας, ή με αυτοκίνητο 4×4. Επίσης αξίζει να επισκεφθείτε τις κοντινές παραλίες Κακόρεμα, Γιαλούδι και Σέλινο.

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Στα νότια του νησιού βρίσκεται ο πιο μακρινός οικισμός από την Χώρα, ο Άγιος Δημήτριος. Είναι ένας γραφικός οικισμός με παραδοσιακές ταβέρνες και ουζερί πάνω στην άμμο της μεγάλης παραλίας του. Μεγάλα αρμυρίκια και βραχώδεις σχηματισμοί δίνουν ενδιαφέρον στο λιμανάκι του χωριού, ενώ τον Αύγουστο φυτρώνουν κατάλευκα κρινάκια πάνω στην άμμο.

Τα αρχαία μετάλλεια της Κύθνου

Από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα η αυξημένη ανάγκη για ορυκτές πρώτες ύλες που δημιούργησε η βιομηχανική επανάσταση στις δυτικές χώρες, είχε σαν αποτέλεσμα τη λειτουργία πλήθους ορυχείων στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου.

Σε αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και το νησί της Κύθνου, όπου από το 1873 έως το 1940 λειτούργησαν μεταλλεία σιδήρου. Τα μεταλλεία είναι σήμερα ανενεργά, έχουν αφήσει όμως έντονα τα σημάδια τους στο χώρο. Τα υπολείμματα της μεταλλευτικής δραστηριότητας (κτίρια διοίκησης, εργατικές κατοικίες, σκάλες φόρτωσης, στοές και εξοπλισμός) βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί.

Με δεδομένο ότι τα μεταλλεία και οι εγκαταστάσεις τους αποτελούν ένα ιδιόμορφο, απαξιωμένο και εν κινδύνω κομμάτι του τεχνικού – βιομηχανικού μας πολιτισμού, διαμορφώνεται μια εναλλακτική τουριστική πρόταση από φοιτητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για όσους ασχολούνται ή θέλουν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με πολιτιστικά και εκπαιδευτικά στοιχεία. Υπάρχει μια πρόταση με σκοπό καταρχήν τη διάσωσή τους και στη συνέχεια επιχειρείται η ανάδειξή τους, σε συνδυασμό αφενός με τα υπόλοιπα στοιχεία ιστορικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στο νησί και αφετέρου με το φυσικό τοπίο, με το οποίο πλέον έχουν εναρμονιστεί πλήρως.

Το ιερό της Θεάς Δήμητρας

Στην κορυφή της ακρoπόλεως δεσπόζουσα θέση κατέχει ένα σημαντικό ιερό, που όπως δείχνουν τα επιφανειακά ευρήματα ήταν σε χρήση από τα τέλη του 8ου π.Χ. αι. έως και τον 1ο μ.Χ. αι. Διακρίνονται τα κατάλοιπα τουλάχιστον τεσσάρων κτιρίων (Κρίρια 1-4) και πιθανώς ενός βωμού. Το πλήθος και το είδος των ευρημάτων (πήλινα ειδώλια – γυναικών, υδριαφόρων και παιδιών – πολύμιξα φωτιστικά σκεύη, ελευσινιακοί κέρνοι κ.ά.), καθώς και επιγραφές που βρέθηκαν στο ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο στη λατρεία της Δήμητρας.

Το αρχαίο λιμάνι στη Κύθνο

Οι υποβρύχιες έρευνες και η ανασκαφή του αρχαίου λιμανιού του Βρυοκάστρου, στον όρμο Μανδράκι, άρχισαν το 2005 και βρίσκονται σε εξέλιξη. Στον πυθμένα της θάλασσας εντοπίστηκαν τα θεμέλια των παράκτιων τειχών καθώς και ένας κυματοθραύστης μήκους πάνω από 100 μέτρα ο οποίος όριζε στα Νότια την είσοδο του λιμανιού. Αποτυπώθηκαν ολόκληρη τη λιμενολεκάνη και τα κτίσματα που εντοπίστηκαν τόσο στην ακτή όσο και κάτω από τη θάλασσα. Το 2007 άρχισε η ανασκαφή ενός εξ αυτών, που μάλλον ταυτίζεται με τμήμα του καταβυθισμένου παράκτιου οχυρωματικού τείχους. Το 2008 και 2009 η ανασκαφή έφερε στο φως στο βυθό σημαντικά μαρμάρινα αγάλματα της ρωμαϊκής περιόδου, ανάμεσά τους έναν κορμό θωρακοφόρου του 1ουαι. π.Χ. και τρεις ερμαϊκές στήλες του 2ου μ.Χ. αιώνα.

Η αρχαία πόλη της Κύθνου

Η σημαντικότερη θέση των ιστορικών χρόνων είναι αναμφισβήτητα το Βρυόκαστρο ή Ρηγόκαστρο, όπως ονομάζεται σήμερα η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, στη ΒΑ ακτή του νησιού, η ομώνυμη σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές Κύθνος. Οι επιφανειακές έρευνες των ετών 1990-95 έφεραν στο φως πλούσια ευρήματα και κατανοήθηκε σε μεγάλο βαθμό η πολεοδομία και η οικιστική οργάνωση της πόλης, η οποία, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, κατοικήθηκε αδιάκοπα από το 10οπ.Χ. έως και τον 6ο-7ομ.Χ αι.
Ανάμεσα στα πολυάριθμα ευρήματα σημαντική θέση κατέχουν τα επιτύμβια ανάγλυφα, τα γλυπτά, τα αρχιτεκτονικά μέλη, οι επιγραφές, τα θραύσματα αρχαϊκών πίθων με ανάγλυφη διακόσμηση και η αττική κεραμική των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων, οι ενσφράγιστες λαβές εμπορικών αμφορέων κ.ά. Με βάση την επιφανειακή κεραμεική, η εγκατάλειψη της πόλης τοποθετείται στον 6ο ή 7ο μ.Χ. αι. όταν οι κάτοικοι μετακινήθηκαν στον οχυρωμένο οικισμό του Κάστρου της Ωριάς.

Το νησί του Αγίου Λουκά στη Κύθνο

Η παραλία Κολώνα είναι μια αμμουδερή λωρίδα, που συνδέει την Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά. Την αποκαλούν και «Βασίλισσα» και θα καταλάβατε το γιατί, αμέσως μόλις φτάσετε εκεί. Ο δρόμος είναι αρκετά δύσκολος, αλλά το τοπίο θα σας αποζημιώσει. Δυο όμορφες παραλίες που σχηματίζονται εκατέρωθεν, δημιουργούν ένα μαγευτικό τοπίο και μια μοναδική ενέργεια, που σε παρασύρει. Κολυμπήστε στα κρυστάλλινα νερά, παίξτε με την άμμο και απολαύστε το ηλιοβασίλεμα σε μια παραλία, που θα σας μείνει αξέχαστη.

Το λαογραφικό μουσείο στη Δρυοπίδα

Το Λαογραφικό Μουσείο της Δρυοπίδας άνοιξε τις πύλες του για δεύτερη φορά στις 11 Αυγούστου 2012. Για την επαναλειτουργία του μουσείου εργάστηκαν εθελοντικά μέλη και φίλοι του Συνδέσμου Δρυοπιδέων Κύθνου, καθώς και κάτοικοι της Δρυοπίδας.  Το μουσείο αποτελείται από δύο ορόφους.
Στο ισόγειο φιλοξενούνται αγροτικά εργαλεία, οι παραδοσιακές στολές του ξωτάρη και της ξωτάρισσας, ο εξοπλισμός του κελιού, η κρεβαταριά και τα υφαντά. Ο πρώτος όροφος είναι διαμορφωμένος σαν ένα παραδοσιακό Θερμιώτικο σπίτι (κουζίνα, σάλα, υπνοδωμάτιο), ενώ στους τοίχους του φιλοξενούνται γκραβούρες της Κύθνου. Στις 11 Αυγούστου, ημέρα επαναλειτουργίας του Μουσείου, η προσέλευση του κόσμου ήταν μεγάλη. Ακολούθησε παραδοσιακό γλέντι.

Ωράριο λειτουργίας του μουσείου:

9:00 – 14:00 και 17:00 –20:00

Το εκκλησιαστικό και βυζαντονό μουσείο της Κύθνου

Στην εκκλησία οτυ Αγιού Γεωργίου, στη περιοχή της Δρυοπίδας στη Κύθνο, υπάρχει ένα εκκλησιαστικό μουσείο το οποίο φιλοξενείται σε ένα ειδικό σχεδιασμένο χώρο. Δημιουργήθηκε μετά την πρωτοβουλία του ιερέα Κωνσταντίνου Γονίδη. Σε αυτό το μουσείο υπάρχουν πολλά εκκλησιαστικά εκθέματα από τη βυζαντινή εποχή και πολλές εικόνες που έχουν επιζήσει όλα αυτά τα χρόνια.

 

Ωράριο λειτουργίας: 9:00 – 14:00 και 17:00 –20:00

=========================================

 

Η ιστορία της Κύθνου

Λίγα λόγια για την ιστορία της Κύθνου

Πρώτοι κάτοικοι της Κύθνου αναφέρονται οι αρχαίοι Δρύοπες με βασιλιά τους τον Κύθνο εξ ου και το όνομα της νήσου που λεγόταν επίσης και Δρυοπίς ή Οφιούσα. Κατά τον Μεσαίωνα λεγόταν Θήραμνα (όπως ο Δανιήλ ο Θηράμνιος 1661), ενώ ο Νείλος Δοξαπατρή από το 1143 την αναφέρει με το όνομα Θερμιά, από τις θερμές πηγές που υφίστανται. Αργότερα οι Τούρκοι την αποκαλούσαν “Χαμάμ αντασί” (=νήσος Λουτρά). Και τέλος οι Ιταλοί την αποκαλούσαν “Φέρμινα”.

Στους αρχαίους επίσης χρόνους στη Κύθνο είχε ιδρυθεί μια ακμάζουσα ιωνική αποικία από τους Κέστορα και Κέλυφο. Οι αρχαίοι Κύθνιοι ασχολούνταν και με την ναυτιλία και στους Περσικούς πολέμους συμμετείχαν με μια τριήρη και μία πεντηκόντορο αφού απέκρουσαν τις προτάσεις φιλίας του Πέρση Βασιλέως. Η αρχαία πολιτεία της Κύθνου φημιζόταν για την ευνομία της όπου και για το λόγο αυτό ο Αριστοτέλης αφιερώνει ειδική μελέτη για τη Κύθνο στο έργο του “Περί Κυθνίων Πολιτείας”, έργο που δεν διασώθηκε. Επίσης οι άρχαίοι Κύθνιοι διέπερεψαν στα γράμματα και τις τέχνες όπου και ανέδειξαν δύο ονομαστούς ζωγράφους τον Τιμάνθη και τον Κυδία.

Λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Κύθνος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αρχαία εποχή. Ο Βασιλεύς της Μακεδονίας Φίλιππος ο Ε’ το 202 π.Χ. εγκατέστησε φρουρά για να ανακόψει τις ρωμαϊκές επιθέσεις, όπου και πράγματι μετά την άλωση της Άνδρου το 199 π.Χ. όταν επιχείρησαν οι Ρωμαίοι να καταλάβουν την Κύθνο όχι μόνο δεν το κατάφεραν αλλά αναγκάσθηκαν μετά από μακρά πολιορκία να εγκαταλείψουν τη νήσο λόγω της ισχυρής οχύρωσης. Ίχνη αρχαίων πόλεων βρίσκονται στα ΝΔ μέρη της νήσου στη τοποθεσία Ρηγόκαστρο ή Εβραιόκαστρο και στα ΒΔ στη τοποθεσία Κεφαλόκαστρο. Το Κεφαλόκαστρο πρέπει να ήταν η πρωτεύουσα της νήσου που καταστράφηκε από τους Τούρκους κατόπιν προδοσίας τον 16ο αιώνα.

Η Κύθνος χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τόπος εξορίας πρώτα από τους Ρωμαίους. Έγινε δε περισσότερο γνωστή από ένα τρομερό πειρατή με το όνομα Νέρων κατά του οποίου επιχείρησε ολόκληρη εκστρατεία ο Καλπούρνιος Ασπρενάτος κατά την οποία συνέλαβε και σκότωσε τον ψευδο-Νέρωνα.

Επί Φραγκοκρατίας η νήσος περιήλθε από το 1207 και μετά στη κυριαρχία διαφόρων Οίκων όπως των Σανούδων, Καστέλλη κ.ά. μέχρι το 1537που καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Το 1600 οι Τούρκοι έσφαξαν όλους τους άρρενες με συνέπεια το νησί σχεδόν να ερημωθεί και οι κάτοικοί του, τον επόμενο αιώνα, έφθαναν μόλις τους 1.000 έως 3.000 που και οι περισσότεροι εξ αυτών προέρχονταν από τις γύρω νήσους. Το 1770 τη Κύθνο κατέλαβαν οι Ρώσοι όταν και εγκατέστησαν ως διοικητική αρχή ένα διοικητή – επίτροπο και τέσσερις συνδίκους. Όταν οι Ρώσοι εγκατέλειψαν μετά 4 χρόνια τη Κύθνο μετέφεραν μαζί τους πολλές αρχαιότητες.

 

Καλως ορίσατε στη Κύθνο!